ارتباط استرس و بیماری‌های قلبی

آنچه برای یک نفر استرس زا است برای دیگری نیست. زمانی که یک اتفاق ناراحت‌کننده و استرس‌زایی از نظر عاطفی برای یک فرد رخ می‌دهد، حتماً شنیده‌اید که می‌گوید "قلبم شکست" یا "دلم گرفته" یا حتی "دلم شور می‌زند". رویدادهای شاد (ازدواج جدید، ارتقای شغلی، خانه جدید) و رویدادهای ناراحت کننده (بیماری، کار بیش از حد، مشکلات خانوادگی) می توانند باعث استرس شوند.

 اما تمامی این‌ها فقط اصطلاحات رایج هستند و احتمالاً می‌دانید که از نظر علمی، استرس از مغز نشات می‌گیرد، نه از قلب. با این حال، مطالعات نشان می‌دهند که ارتباط قوی بین احساسات و سلامت قلب انسان وجود دارد. در طول دو دهه گذشته، مطالعات متعدد نشان داده‌اند که احساسات و طرز فکر شما می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد، به خصوص اگر همیشه استرس داشته باشید. در این مقاله از وبسایت زیواتک به بررسی ارتباط بین استرس و بیماری‌های قلبی می‌پردازدیم و نکاتی را برای کاهش اثرات استرس بر قلب ارائه می‌دهیم. در ادامه با ما همراه باشید.

استرس، سلامت روان و قلب شما

با توجه به "سلامت روانشناختی، رفاه، و ارتباط ذهن-قلب-بدن"، یک بیانیه علمی در مجله انجمن قلب آمریکا، سلامت روان می‌تواند به طور مثبت یا منفی بر سلامت جسمی و عوامل خطرناک برای بیماری قلبی و سکته تأثیر بگذارد.

استرس ممکن است به رفتارهای بهداشتی ضعیف مرتبط با افزایش خطر بیماری قلبی و سکته کمک کند، مانند:

• - سیگار کشیدن
• - پرخوری
• - عدم فعالیت بدنی
• - رژیم غذایی ناسالم
• - اضافه وزن داشتن
• - عدم مصرف داروها طبق دستور پزشک

پاسخ بدن شما به استرس ممکن است به شرح زیر باشد:

• - سردرد
• - فشار کمر
• - درد معده

استرس همچنین می‌تواند:

• - انرژی شما را تلف کند،
• - خوابتان را خراب کند،
• - احساس بداخلاقی، فراموشکاری یا خارج از کنترل بودن را به شما بدهد.

آیا استرس بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارد؟

مطالعات نشان می‌دهد که استرس بر قلب و سیستم قلبی عروقی تأثیر می‌گذارد. به طور کلی، استرس به دو نوع رایج تقسیم می‌شود: استرس حاد و مزمن. در ادامه خواهیم دید که این دو نوع استرس چگونه بر قلب تاثیر می‌گذارند.

ارتباط بین استرس حاد و بیماری‌های قلبی

استرس حاد، استرسی کوتاه مدت است و معمولاً بعد از یک اتفاق ناگهانی رخ می‌دهد. این استرس ناشی از پاسخ سریع بدن است و در واقع روشی است که بدن برای آماده کردن فرد در برابر تهدید از آن استفاده می‌کند.

در طول پاسخ استرسی:

• - فشار خون افزایش می‌یابد؛
• - قلب تندتر می‌تپد؛
• - تنفس سریع‌تر و کم عمق‌تر می‌شود.

با این حال، این اثرات موقت هستند. پس از پایان رویداد استرس‌زا، قلب به طور معمول عمل می‌کند. بیماری‌های قلبی ناشی از استرس حاد نیستند. به بیان دیگر، برای اکثر افراد، استرس حاد اثر طولانی مدتی بر قلب ندارد.

با این حال، تحقیقات نشان داده است که استرس حاد می‌تواند منجر به افزایش موقت خطر بیماری قلبی عروقی (CVD) شود. به عنوان مثال، در افرادی که بلایای ناگهانی مانند زلزله یا جنگ یا خوشحالی غیرمنتظره را تجربه می‌کنند، میزان حملات قلبی افزایش می‌یابد.

استرس شدید یا احساسات شدید نیز می تواند عاملی در کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو یا "سندرم قلب شکسته" باشد. برای اطلاعات آشنایی با انواع بیماری‌های قلبی به زبان ساده و راهکارهای جلوگیری از انواع بیماری‌های قلبی کلیک کنید.

سندروم قلب شکسته چیست و دلیل اصلی آن چیست؟

کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو (Takotsubo cardiomyopathy) که بعضی از افراد به آن «سندروم قلب شکسته» می‌گویند، نوعی بیماری قلبی ناگهانی است که از استرس ناشی می‌شود. در این بیماری قسمت‌های انتهایی و میانی بطن چپ قلب دچار اختلال در پمپاژ خون به سرخرگ آئورت می‌شوند.

این نارسایی در رده نارسایی‌های ماهیچه قلب طبقه‌بندی می‌شود و دلیل اصلی آن استرس است. استرس حاد می‌تواند منجر به سندرم قلب شکسته و مشکلات پیچیده دیگری مثل حمله قلبی شود. برخی از متخصصان معتقدند دلیل سندرم قلب شکسته حجم زیادی از هورمون‌ها (مثل آدرنالین) است که در یک موقعیت پر استرس تولید می‌شود و موجب اختلال در قلب می‌شود.

ارتباط بین استرس مزمن و بیماری‌های قلبی

استرس مزمن به طور منظم طی هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی بیشتر ادامه می‌یابد. طبق یافته‌های انجمن قلب آمریکا (AHA)، استرس مزمن می‌تواند عملکرد قلب را به علت‌های زیر مختل کند:

• - افزایش فشار خون؛
• - افزایش التهاب؛
• - نامنظم شدن ضربان قلب و ریتم نامنظم قلب؛
• - کاهش جریان خون به قلب.

با این حال، دانشمندان هنوز در حال بررسی‌های دقیق هستند تا دریابند که این مشکلات چگونه منجر به بیماری‌های قلبی می‌شود.

آیا ارتباطی بین استرس و بیماری قلبی وجود دارد؟

به گفته انجمن قلب آمریکا، مشخص نیست که آیا استرس به تنهایی می‌تواند باعث بیماری‌های قلبی شود یا خیر. تحقیقات نشان می‌دهد زمانی که فرد، مستعد ابتلا به بیماری قلبی باشد و پیش‌زمینه این بیماری‌ها را داشته باشد، استرس می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.

آیا استرس مزمن تنها عامل ابتلا به بیماری‌های قلبی است؟

استرس مزمن با بیماری قلبی ارتباط دارد اما لزوماً مستقیماً آن را ایجاد نمی‌کند. استرس می‌تواند فشار خون را افزایش دهد، که یک عامل خطر مهم برای شرایطی مانند سکته مغزی است، اما این امر به طور کامل توضیح نمی‌دهد که چرا برخی از افراد دارای استرس مزمن به این نوع بیماری قلبی مبتلا می‌شوند، در حالی که برخی دیگر که استرس مزمن دارند، دچار بیماری‌های قلبی نمی‌شوند.

استرس از راه‌های مختلفی بر بیماری‌های قلبی تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، استرس باعث می‌شود که فرد رفتارهایی را از خود بروز دهد که می‌توانند خطر بیماری قلبی را افزایش دهند، مانند:

• - سیگار کشیدن؛
• - مصرف بیش از حد الکل؛
• - عدم تحرک بدنی و فعالیت نداشتن؛
• - رژیم غذایی نامتعادل و مضر.

این موارد به خودی خود هم می‌توانند در بسیاری از موارد باعث ایجاد بیماری قلبی شوند. با این حال، استرس ناشی از شرایط اجتماعی و اقتصادی در کنار این عوامل می‌تواند خطر آسیب به سلامت قلب را دو چندان کند.

به عنوان مثال، مشکلات مالی می‌تواند استرس را افزایش دهد، اما ممکن است همین مشکلات مالی دلیلی باشد که فرد نتواند به غذای سالم و تازه دسترسی داشته باشد یا آن قدر برای مشکلات اقتصادی کار کند که هیچ زمانی برای ورزش کردن نداشته باشد.

در نتیجه، متخصصان و پزشکان در بسیاری از موارد استرس را "عامل کمک‌کننده" یا "فاکتور اساسی" بیماری قلبی می‌‌نامند.

علائم تاثیرگذاری استرس بر قلب

هیچ راه مطمئنی برای تعیین این موضوع وجود ندارد که آیا استرس مستقیماً بر قلب تأثیر می گذارد یا خیر. افراد ممکن است در هنگام استرس متوجه افزایش ضربان قلب و فشار خون شوند، اما این لزوماً نشان‌دهنده آسیب طولانی مدت به قلب نیست.

عوامل زیادی می‌توانند بر ضربان قلب و فشار خون تأثیر بگذارند، از جمله اضطراب، احساسات ناگهانی، فعالیت بدنی شدید و غیره.

در صورت داشتن نگرانی و اضطراب طولانی‌مدت باید با پزشک صحبت کنید. علائم زیر می‌تواند نشان دهنده ابتلا به بیماری‌های قلبی باشد:

• - فشار خون بالا به طور مداوم؛
• - ضربان قلب نامنظم؛
• - درد قفسه سینه (آنژین صدری)؛
• - تنگی نفس؛
• - سرگیجه یا احساس ضعف؛
• - خستگی؛
• - تورم در قسمت‌های مختلف بدن.

مدیریت استرس برای سلامت قلب

استرس موقت، بخشی از زندگی است؛ اما زمانی که مزمن یا شدید شود، می‌تواند بر سلامت بدن، به خصوص سلامت قلب، تأثیر منفی بگذارد. راهکارهای زیر تا حد زیادی کمک می‌کنند تا بتوانید استرس خود را مدیریت کنید:

• - فقط روی مهمترین وظایفتان تمرکز کنید و به حاشیه توجه نکنید.
• - برای چیزهایی که احساس می‌کنید برایتان طاقت‌فرسا هستند یا نمی‌توانید به تنهایی از پس آن‌ها برآیید، از مشاوره کمک بگیرید.
• - «نه» گفتن به چیزهایی که ضروری نیستند را یاد بگیرید. شما مسئول انجام همه کارها برای همه افراد نیستید.
• - بخشی از وظایف خود را به دیگران واگذار کنید و از آن‌ها بخواهید در کارهایتان (به خصوص در کارهای حرفه‌ای و محل کارتان) به شما کمک کنند.

برای مدیریت استرس اجتناب‌ناپذیر، ممکن است یادگیری تکنیک‌های آرام‌سازی به شما کمک کند. این تکنیک‌ها به کاهش ضربان قلب و تنفس بهتر کمک می‌کنند و بدن را به حالت آرام‌تر برمی گرداند. برخی از این تکنیک‌های آرام‌سازی عبارتند از:

• - انجام تمرینات تنفسی
• - تمرین یوگا
• - مدیتیشن
• - تای چی یا چیگونگ
• - همچنین به کمک روش‌های زیر می‌توانید تاب‌آوری و تحمل خود را در برابر استرس افزایش دهید:
• - ارتباط با دوستان و خانواده را حفظ کنید.
• - به طور منظم ورزش کنید، زیرا این کار می‌تواند فشار خون و استرس را کاهش دهد.
• - خواب کافی و منظم داشته باشید.
• - کارهای لذت‌بخش، مانند فعالیت‌های گروهی، سفرهای گروهی و سرگرمی انجام دهید.
• - از مصرف محرک‌ها، مانند کافئین، خودداری کنید.

جهت مشاهده و خرید دستگاه نوارقلب زیواریتم اینجا کلیک کنید.

چه زمانی برای جلوگیری از تاثیر استرس بر قلب به پزشک مراجعه کنیم؟

افرادی که فکر می‌کنند استرس ممکن است بر قلب آن‌ها تأثیر بگذارد، یا افرادی که استرس مداوم را تجربه می‌کنند، باید با پزشک صحبت کنند.

گاهی فرد تصور می‌کند که استرس دارد، اما در واقع در حال تجربه اضطراب است. اضطراب یک بیماری قابل درمان با کمک گفتار درمانی است. داروهایی نیز وجود دارند که می‌توانند علائم را کاهش دهند.

علائم اضطراب می‌تواند شبیه علائم بیماری قلبی باشد. به عنوان مثال، حمله اضطراب می‌تواند باعث تنفس سریع، ضربان قلب سریع، حالت تهوع و تعریق شود که همگی از علائم حمله قلبی هستند.

پزشک می‌تواند بررسی کند که دقیقاً مشکل چیست. با این حال، اگر در مورد این موضوع شک دارید که آیا فردی دچار حمله قلبی شده است یا خیر، باید خیلی فوری با اورژانس تماس بگیرید.

علائم حمله قلبی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• - درد، سفتی، یا درد در قفسه سینه؛
• - گسترش درد در شانه، بازو، پشت، گردن یا فک؛
• - حالت تهوع، سوء هاضمه یا درد شکم؛
• - تنگی نفس شدید؛
• - سرگیجه یا غش کردن؛
• - تعریق یا سرد شدن بدن.

چه موقع و برای چه درد سینه‌ای باید با اورژانس تماس گرفت؟

و در پایان این که...

در این مطلب دریافتیم که محققان ارتباط استرس و بیماری‌های قلبی پی برده‌اند، اما هنوز در حال مطالعه هستند که چگونه یکی این دو بر هم تأثیر می‌گذارند.

واضح است که استرس می تواند منجر به رفتارهایی شود که ممکن است در خطر بیماری قلبی نقش داشته باشد، مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، یا رژیم غذایی نامتعادل و ناسالم. با این حال، این امر به طور کامل ارتباط بین استرس و بیماری‌های قلبی را توضیح نمی‌دهد.

تحقیقات بیشتری برای درک نقش استرس در بیماری قلبی ضروری است، اما کاهش و مدیریت استرس می‌تواند به کاهش خطر ناشی از بیماری‌های قلبی کمک کند.

سوالات متداول درباره ارتباط استرس و سلامت قلب

استرس چگونه می‌تواند باعث بیماری‌های قلبی تأثیر بگذارد؟

استرس مداوم می‌تواند فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد و باعث افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی مانند آنژین صدری و حملات قلبی شود.

چگونه استرس بر ضربان قلب تأثیر می‌گذارد؟

استرس می‌تواند باعث افزایش ترشح هورمون‌های استرسی مانند آدرنالین شود که به افزایش ضربان قلب منجر می‌شود. البته هنوز محققان در حال بررسی‌های بیشتر در مورد ارتباط استرس و بیماری‌های قلبی از جمله آریتمی هستند.

چگونه می‌توان استرس را مدیریت کرد تا بر سلامتی قلب تأثیر نگذارد؟

مدیریت استرس می‌تواند شامل تمرینات آرامش‌بخش، مدیتیشن، یوگا و فعالیت‌های بدون استرس باشد. همچنین، تغییرات در سبک زندگی و مشاوره روانشناختی نیز می‌توانند مفید باشند.

آیا استرس باعث ایست قلبی می‌شود؟

استرس مدام بر سلامت قلب تاثیر می‌گذارد و حتی می‌تواند باعث سکته قلبی یا ایست قلبی شود.

سندروم قلب شکسته چیست؟

کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو (Takotsubo cardiomyopathy) که بعضی از افراد به آن «سندروم قلب شکسته» می‌گویند، نوعی بیماری قلبی ناگهانی است که از استرس ناشی می‌شود. در این بیماری قسمت‌های انتهایی و میانی بطن چپ قلب دچار اختلال در پمپاژ خون به سرخرگ آئورت می‌شوند.