حتماً شما هم با شنیدن عبارت دستگاه نوار قلب یاد کاغذهایی می‌افتید که امواج کوتاه و بلندی روی آن قرار دارد. این امواج مربوط به ریتم ضربان قلب است. پزشک متخصص قلب با توجه به علائم بیمار، برای او گرفتن آزمایش EKG را تجویز می‌کند. آیا تابهحال از خود پرسیده‌اید که این دستگاه‌ها از گذشته تا به امروز چه تغییراتی کرده‌اند؟ انواع متفاوت دستگاه قلب چگونه هستند؟ برحسب چه دلایلی پزشک نوع خاصی از این دستگاه‌ها انتخاب می‌کند؟ سؤالات بسیاری در این زمینه وجود دارد که در ادامه این مقاله از وبلاگ زیواتک قصد داریم به همگی آن‌ها پاسخ بدهیم.
حتماً شما هم با شنیدن عبارت دستگاه نوار قلب یاد کاغذهایی می‌افتید که امواج کوتاه و بلندی روی آن قرار دارد. این امواج مربوط به ریتم ضربان قلب است. پزشک متخصص قلب با توجه به علائم بیمار، برای او گرفتن آزمایش EKG را تجویز می‌کند. آیا تابهحال از خود پرسیده‌اید که این دستگاه‌ها از گذشته تا به امروز چه تغییراتی کرده‌اند؟ انواع متفاوت دستگاه قلب چگونه هستند؟ برحسب چه دلایلی پزشک نوع خاصی از این دستگاه‌ها انتخاب می‌کند؟ سؤالات بسیاری در این زمینه وجود دارد که در ادامه این مقاله از وبلاگ زیواتک قصد داریم به همگی آن‌ها پاسخ بدهیم.
همان‌طور که می‌دانید هر کدام از اعضای بدن کارکرد به‌خصوصی دارند. عملکرد آن‌ها برای حفظ حالت طبیعی بدن انسان است. عضلات قلب وظایف مهمی را در این زمینه ایفا می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید وظیفه پمپاژ خون و افزایش فشار برای خون‌رسانی درست به تمام اندام‌های بدن بر عهده عضلات قلب است. این ارگان برای انجام این وظیفه از سیستم تحریک الکتریکی قلب کمک می‌گیرد. سیستم تحریک الکتریکی در قلب تپش یا همان ضربان قلب را ایجاد می‌کند.
با توجه به این تحریکات الکتریکی اگر امواج یا سیگنال‌های منتشر‌شده از قلب روی یک تکه کاغذ به نمایش در بیایند، عملکرد قلب و سلامت آن قابل‌بررسی خواهد بود. با توجه به نیاز بشر برای بررسی عملکرد ضربان یا ریتم قلب، دستگاهی با نام الکتروکاردیوگراف ساخته شد. این دستگاه نام‌های دیگری هم دارد: به آن دستگاه نوار قلب یا دستگاه ECG نیز می‌گویند. این دستگاه می‌تواند امواج الکتریکی قلب را در یک بازه زمانی ثبت کند.
احتمالاً برایتان این سؤال ایجاد شده که دستگاه نوار قلب چگونه امواج را دریافت و ضبط می‌کند؟ در پاسخ به این سؤال می‌توانیم بگوییم که این دستگاه، الکترودهایی دارد که می‌توانند امواج را دریافت کنند. الکترودها به قفسه سینه بیمار متصل می‌شوند. البته تنها الکترودها نیستند که این کار را انجام می‌دهند بلکه گیره‌هایی هم به دست و پا متصل می‌شوند. الکتروکاردیوگراف می‌تواند ریتم تپش یا ضربان قلب را به‌سادگی ضبط کند. در واقع با این کار فعالیت قلب شما به نوعی ثبت میشود.
زمان انجام این کار را می‌توانید حدود ۱۰ دقیقه در نظر بگیرید. برای شروع، الکترودهای فلزی را روی دست‌ها و قفسه سینه قرار می‌دهند. به الکترودها سیم‌هایی متصل میشود که انتهای آن‌ها به دستگاه الکتروکاردیوگراف می‌رسد. این دستگاه، سیگنال‌های الکتریکی را دریافت و آن را روی کاغذ چاپ می‌کند. گاهی اوقات هم خبری از کاغذ نیست و امواج روی صفحه نمایش نشان داده می‌شوند. این آزمایش ساده را در مراحل اول تشخیص ناراحتی‌های قلب به کار می‌برند. با انجام این تست از بروز حملات قلبی و بسیاری از مشکلات دیگر پیشگیری میشود. همان‌طور که می‌دانید بیماری و ناراحتی‌های قلبی اگر به‌سرعت شناخته نشوند، ممکن است تشدید شده و موجب ایجاد سکته‌های خفیف تا شدید شوند.
ثبت و ضبط امواج الکتریکی قلب توسط این دستگاه مزایای بسیاری دارد. در واقع پزشک می‌تواند با توجه به نوار قلب حاصل از این دستگاه، علت درد در قفسه سینه، تپش قلب، سرگیجه یا گاهی اوقات از حال رفتن بیمار را متوجه شود. پزشکان از این دستگاه استفاده می‌کنند تا متوجه شوند داروهایی که تجویز کرده‌اند، مناسب بوده است یا خیر. گاهی اوقات برای برخی از افراد دارای بیماری‌های قلبی دستگاه‌هایی را داخل قلب کار می‌گذارد و استفاده از دستگاه نوار قلب به پزشک کمک می‌کند عملکرد این دستگاه‌ها را بررسی کند. همچنین متوجه شود که دستگاه‌ها در چه حد توانستند فعالیت‌های غیرطبیعی قلب را کنترل کنند.
گاهی از دستگاه نوار قلب به جهت یک امر ضروری استفاده می‌کنند. به‌طور مثال قبل از عمل‌های جراحی، تست قلب با استفاده از دستگاه ECG انجام میشود. از جمله کاربردهای رایج این دستگاه بررسی تعداد ضربان‌های غیرطبیعی قلب است. البته دستگاه بررسی جریان‌های قلب فقط امواج منتشر شده را نشان می‌دهد، وظیفه تفسیر آن بر عهده پزشک متخصص قلب است.
احتمالاً افراد مسنی را دیده‌اید که به فشار خون بالا مبتلا هستند البته گاهی اوقات درصد کمی از افراد جوان نیز به فشار خون بالا مبتلا می‌شوند. هنگامی که فشار خون افزایش پیدا می‌کند دیواره قلب ضخیم میشود. البته ضخیم شدن دیواره قلب تنها به دلیل افزایش فشار خون نیست؛ ممکن است بیماری‌های دیگر هم سبب این اتفاق باشند. نکته مهم این است که پزشک با استفاده از دستگاه نوار قلب می‌تواند ضخیم شدن عضلات دیواره قلب را تشخیص بدهد.
گاهی برخی از افراد، سکته‌های خفیف می‌کنند اما خودشان متوجه نمی‌شوند. پزشک با بررسی ضربان‌های قلب می‌تواند وجود این حملات را تشخیص دهد. معمولاً اثرات باقی‌مانده از سکته‌های قلبی روی نوار قلب نشان داده میشود. اگر قلب وظیفه خون‌رسانی را به‌درستی انجام ندهد پزشک با بررسی ECG از آن مطلع شده و می‌تواند آن قسمت‌هایی از قلب که وظایف خود را به‌درستی انجام نمی‌دهند را تشخیص دهد. از جمله کاربردهای مهم دستگاه نوار قلب کمک به تشخیص اختلال الکترولیتی بدن است. پزشک با توجه به نتایج منتشر‌شده از دستگاه نوار قلب می‌تواند برخی از اختلالات این چنینی را تشخیص دهد.
برای آن که از سیر تا پیاز دستگاه ECG را شرح دهیم، لازم است که علاوه بر نوع عملکرد، قسمت‌های اصلی آن را نیز برای شما معرفی کنیم. معمولاً دستگاه‌های این مدلی دارای صفحه کلید هستند که از جمله آن‌ها می‌توانیم به کلید روشن و خاموش اشاره کنیم.
جالب است بدانید که این دستگاه با استفاده از یک کلید، عملکردش از دستی به اتوماتیک تغییر می‌کند! برعکس آن نیز امکان‌پذیر است. سرعت کاغذ نیز از طریق یکی از کلیدها تنظیم میشود. کلید تنظیم ضریب تقویت موج رسم‌شده روی کاغذ هم یکی از کلیدهای مهم دستگاه الکتروکاردیوگراف است. کلیدی برای فعال یا غیرفعال کردن فیلتر دستگاه در کنار سایر کلیدها وجود دارد. در انتها نیز می‌توانیم به کلید انتخاب لید، شروع و پایان کار و تنظیم صدا اشاره کنیم.
قسمت بعدی، صفحه نمایش است. صفحه نمایش در دستگاه‌های قدیمی‌تر وجود نداشت. از جمله اجزای مهم دیگر می‌توانیم به برد تبدیل ولتاژ اشاره کنیم. این برد، ولتاژ برق شهری را به ولتاژ مناسب دستگاه تبدیل می‌کند. البته دستگاه‌ها تنها با برق کار نمی‌کنند. بلکه بیشتر آن‌ها دارای باتری هستند تا در صورت قطع برق کمکشان کند.
چاپگر هم وجود دارد. این قسمت امواج دریافتی قلب را روی یک تکه کاغذ چاپ می‌کند. از جمله اجزای ضروری دیگر تقویت‌کننده دستگاه نوار قلب با امپدانس ورودی بالا است. سیستمی برای ذخیره پردازش و انتقال داده‌ها در این دستگاه تعبیه شده است.
حال که با اجزای مهم این دستگاه آشنایی پیدا کردید، احتمالاً می‌دانید که هر قطعه در دستگاه ECG چه وظیفه‌ای دارد. تا اینجای مقاله می‌توانید دستگاه الکتروکاردیوگراف را در ذهن خود تجسم کنید و تا حدودی با کارکرد آن آشنا شوید.
دستگاه به این مهمی بعید است که تنها یک نوع داشته باشد! این دستگاه انواع متفاوتی دارد که هر کدام کارکرد مخصوص به خود را دارند. برخی از آن‌ها برای بررسی قلب به انجام فعالیت بیمار نیاز دارند؛ مانند دستگاه تست ورزش. برخی دیگر نیز در حال استراحت از بیمار به بررسی ضربان قلب می‌پردازند. در ادامه انواع متفاوت این دستگاه‌ها را برایتان معرفی می‌کنیم:
این دستگاه همان دستگاه معروف است که تا اینجای مقاله اطلاعات بسیاری راجع به آن دادیم. هنگامی که از آن استفاده می‌کنند بیمار در حالت استراحت کامل قرار دارد. سپس تکنسین الکترودها را روی نواحی قفسه سینه، بازو و پاها قرار می‌دهد. این الکترودها قرار است امواج الکتریکی قلب را دریافت کنند و داده‌ها جمع‌آوری شوند. در این شرایط نوار قلبی منتشر میشود که تفسیر آن سبب غربالگری بیماری‌های قلبی قبل از ظهور علائم خواهد شد. البته ناراحتی‌های دیگر قلبی هم با این دستگاه توسط پزشک تشخیص داده میشود.
همان‌طور که از اسم دستگاه مشخص است هنگام ورزش این تست را از بیمار می‌گیرند. ممکن است بیمار روی تردمیل راه برود یا روی یک دوچرخه ثابت پدال بزند. در این حین متخصصان، عملکرد قلب را هنگام فعالیت یا در شرایط استرس کنترل می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید در زمان فعالیت، تنفس افزایش پیدا می‌کند. متخصصان می‌توانند میزان تنفس و فشار خون را هم بررسی کنند. داده‌هایی که از این دستگاه به دست می‌آید برای تشخیص بیماری‌هایی که مربوط به قلب یا رگ‌ها هستند به کار می‌رود. تست استرس برای تعیین سطوح ایمن ورزش بعد از حملات قلبی یا بعد از جراحی قلب نیز با استفاده از این دستگاه انجام میشود.
نام دیگر این دستگاه، تست نوار قلب خانگی است. گاهی اوقات زمانی که شما به پزشک متخصص قلب مراجعه می‌کنید و تست نوار قلب یا تست ورزش می‌دهید، بیماری‌های قلبی خودشان را نشان نمی‌دهند! در این شرایط پزشک مجبور است دستگاه نوار قلب خانگی را برای شما تجویز کند. نکته مهم این است که هولتر مانیتور باید همیشه همراه شما باشد. حتی هنگام خواب تا در طول ۲۴ ساعت وضعیت امواج الکتریکی منتشر شده از قلب را ثبت کند. ممکن است برخی از افراد هنگام خواب ناراحتی‌هایی را تجربه کنند. ناراحتی‌های قلبی در زمان خواب توسط دستگاه هولتر مانیتور ضبط میشود. نمایشگر کوچک EKG داده‌ها را در تمامی لحظات ثبت و سپس داده‌های هولتر مانیتور را بررسی می‌کند تا بتواند مشکلات قلبی را دقیق‌تر تشخیص دهد.
این دستگاه مانند هولتر مانیتور است اما برخی از ویژگی‌ها آن را بسیار خاص کرده است. به‌طور مثال سیم‌هایی که به هولتر مانیتور وصل‌اند، به ثبت‌کننده رخداد متصل نیستد. این دستگاه سایز بسیار کوچکی دارد و برای یک ماه می‌توان آن را استفاده کرد. همان‌طور که پیش از این توضیح دادیم، هولتر مانیتور به‌صورت دائم امواج الکتریکی قلب را ثبت و ضبط می‌کند؛ اما ثبت‌کننده رخداد قابلیت تنظیم دارد. شما می‌توانید آن را طوری تنظیم کنید که در زمانی خاص، رویدادهای قلبی را ثبت کند. علاوه بر آن، دستگاه ثبت‌کننده رخداد زمانی که ناهنجاری را تشخیص بدهد، خودش جریان‌های الکتریکی قلب را ثبت خواهد کرد. به‌طور کلی می‌توانیم بگوییم که این دستگاه نسبت به هولتر مانیتور تخصصی‌تر است.
کار با این دستگاه بسیار ساده‌تر از دستگاه‌های دیگر است. اندازه آن کوچک بوده و وزن بسیار سبکی دارد. اندازه کوچک و وزن سبک، قابلیت حمل آن را به هر مکانی فراهم می‌کند. برای استفاده از این دستگاه‌ها احتیاجی به ژل نیست و حتی افراد در منزل به‌راحتی می‌توانند آن‌ها را به کار ببرند تا جریان‌های الکتریکی قلب را ثبت کنند. این دستگاه مدرن می‌تواند خروجی نوار قلب را با پزشک به اشتراک بگذارد. متخصص قلب معمولاً از آن برای تشخیص اولیه برخی ناراحتی‌های قلبی استفاده می‌کند. این دستگاه برای تشخیص آریتمی‌های قلبی عملکرد قوی دارد.
امروزه پزشکان برای عده زیادی از بیماران دارای ناراحتی قلبی استفاده از دستگاه نوار قلب خانگی را بیشتر توصیه می‌کنند. این دستگاه‌ها نسبت به دستگاه‌هایی که دارای ۱۲ لید هستند استفاده آسان‌تری دارند. در واقع رصد امواج قلبی در هر زمان و مکانی داخل خانه توسط این دستگاه انجام میشود. احتمالاً تابهحال دستگاه فشارسنج را دیده‌اید. دستگاه نوار قلب خانگی حتی کوچک‌تر از دستگاه فشارسنج است! می‌توانید آن را در هر مکانی با خود حمل کنید. همان‌طور که می‌دانید حملات قلبی از قبل خبر نمی‌کنند و ممکن است در هر زمانی از شبانه‌روز اتفاق بیفتند! اگر از دستگاه نوار قلب خانگی استفاده کنید و حمله قلبی خاموشی رخ دهد در مراجعه بعدی، پزشک متخصص قلب متوجه آن خواهد شد.
هنگامی که افراد دارای ناراحتی قلبی حالشان بد میشود، سایر اعضای خانواده نگران آن‌ها می‌شوند. هنگام ناراحتی فرد بیمار، سایر اعضای خانواده با دستگاه نوار قلب می‌توانند وضعیت او را ارزیابی کرده و در صورت لزوم اقداماتی را انجام دهند. مانیتورینگ ECG از این طریق حملات قلبی کاذب را کم می‌کند.
برخی از افراد این دستگاه را جایگزین مناسبی برای هولتر مانیتور می‌دانند. همان‌طور که پیش از این توضیح دادیم هولتر هم می‌تواند ریتم قلب را ضبط کند اما لیدهای متعددی دارد که برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت پوشیده می‌شوند! برای آنکه وقایع نادر قلبی ردیابی شود، هولتر کافی نیست. علاوه بر آن هولتر نسبت به دستگاه نوار قلب خانگی استفاده سخت‌تری دارد. بیماران نمی‌توانند آن را در هر زمان و مکانی با خود حمل کنند.
همان‌طور که می‌دانید دستگاه‌هایی که برای گرفتن نوار قلب در بیمارستان مورد استفاده قرار می‌گیرند سایز بسیار بزرگ‌تری دارند. تقریباً می‌توان گفت که آن‌ها خیلی قابل‌حمل نیستند! اما دستگاه‌های نوار قلب خانگی به‌راحتی امکان حمل دارند. شاید برایتان جالب باشد بدانید خرید دستگاه نوار قلب خانگی اقتصادی‌تر از دستگاه‌های بیمارستانی است. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید شما را ارجاع می‌دهیم به مقاله چگونه در خانه نوار قلب بگیریم.
امیدواریم که تا اینجا خسته نشده باشید. هر آنچه لازم بود در ارتباط با انواع متفاوت دستگاه نوار قلب بدانید را برایتان شرح دادیم. اگر تصمیم به خرید این دستگاه دارید، حال دیگر می‌دانید که کدام نوع از آن‌ها برای شما اید‌ه‌آل است.
.png)
